فرقه وهابیت چگونه شکل گرفت؟
یکى از فرقه هایى که در مقابل اکثر مسلمین قرار گرفته، فرقه اى موسوم به «وهابیت» است. این فرقه منسوب به مؤسّس آن، محمّد بن عبدالوهاب بن سلیمان نجدى است. او کسى است که با ادّعاى احیاى توحید و سلفى گرى، همان عقاید و افکار ابن تیمیه را در شبه جزیره عربستان پیاده کرده و آل سعود نیز مجرى افکار آن ها گشت. این فرقه از قرن دوازده تا کنون بر جاى مانده است.
محمّد بن عبدالوهاب در سال 1111 هـ .ق متولد شد و در سال 1206 هـ .ق از دنیا رفت. دوران کودکى را در شهر خود «عیینه» در حجاز و به ویژه نجد سپرى کرد. بعد از مدتى وارد حوزه علمیه حنبلى شد و نزد علماى «عیینه» به فراگیرى علوم پرداخت. براى تکمیل دروس خود، وارد مدینه منوّره شد. بعد از آن شروع به مسافرت به کشورهاى اسلامى نمود; چهار سال در بصره و پنج سال در بغداد اقامت نمود. و به ایران نیز مسافرت کرد; در کردستان یک سال و در همدان دو سال ماند. آن گاه سفرى به اصفهان و قم نمود و بعد از فراگیرى فلسفه و تصوّف، به کشور خود، حجاز بازگشت. بعد از هشت ماه که در خانه خود اعتکاف نموده بود، بیرون آمد و فعالیّت خود را آغاز نمود.
او با پدرش به شهر «حریمله» هجرت کرد، و تا وفات پدر در آنجا ماند; پدر او در حالى وفات کرد که از او راضى نبود.
از آنجا که محمّد بن عبدالوهاب، عقاید خرافى خود که بر خلاف عامه مسلمانان بود و از عقاید ابن تیمیه سرچشمه مى گرفت را منتشر مى ساخت، مسلمانان قصد کشتن او را کردند و او براى نجات جان خود به شهر «عیینه» فرار کرد.
امیر شهر عیینه، عثمان بن معمر، به او قول یارى داد تا بتواند افکار و عقایدش را در جزیرة العرب منتشر سازد. و براى تأکید این میثاق، خواهرش جوهره را به نکاح او درآورد. لکن این میثاق و ازدواج دوام نیاورد. به همین دلیل از ترس این که امیر او را ترور کند به «درعیه» شهر مسیلمه کذاب، فرار کرد.
در زمانى که وى در «عیینه» بود با کمک امیر شهر، درصدد اجراى عقاید و افکار خود برآمد و قبر زید بن خطّاب را خراب نمود و این امر منجرّ به فتنه و آشوب شد. در «درعیه» نیز با محمّد بن سعود ـ جد آل سعود ـ که امیر آن شهر بود، ملاقات کرد. و محمّد بن سعود به او قول یارى داد تا در عوض، او نیز حکومتش را تأیید نماید.
محمّد بن سعود نیز به جهت تأیید این میثاق، یکى از دختران خود را به نکاح او درآورد. اوّلین کار او این بود که حکم به کفر و شرک و ترور امیر «عیینه» داد و سپس آل سعود را براى حمله به «عیینه» تشویق کرد. در اثر آن حمله، مردم زیادى کشته شدند، و خانه هایشان غارت و به نوامیس شان هم تجاوز شد. این گونه بود که وهابیان حرکت انحرافى خود را با شعار نصرت و یارى توحید و محاربه با بدعت و شرک شروع کردند.
محمّد بن عبدالوهاب به اتهام اینکه مسلمانان متوسل به پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مى شوند و بر قبور اولیاى خود گنبد و بارگاه مى سازند و به قصد زیارت قبور سفر مى کنند و از اولیا طلب شفاعت مى کنند و… همه مسلمانان را، بدون استثنا، تکفیر مى نمود.(1(
پس از پیروزى بر «عیینه» به سرزمین هاى دیگر لشکرکشى کرده و به بهانه گسترش توحید و نفى «بدعت»، «شرک» و مظاهر آن، از میان مسلمین به سرزمین نجد و اطراف آن; یعنى یمن و حجاز و نواحى سوریه و عراق، حمله ور شدند، و هر شهرى که عقاید آنان را قبول
نمى کرد غارت کرده و افرادش را به خاک و خون مى کشیدند.(2(
پس از ورود به قریه «فصول» از حوالى أحسا و عرضه کردن عقاید خود، مردم با آنان بیعت نکردند، در نتیجه سیصد نفر از مردان قریه را کشته، اموال و ثروت آنان را به غارت بردند.(3(
وهابیان با این افکار خشن، باعث ایجاد اختلاف و تشتّت و درگیرى میان مسلمین شدند و دشمنان اسلام را خشنود نمودند. تا جایى که «لورد کورزون» در مدح وهابیت مى گوید: «< /SPAN>این عالى ترین و پربهاترین دینى است که براى مردم به ارمغان آورده شده است».(4(
با این که محمّد بن عبدالوهاب از دنیا رفته است ولى مستشرقین و استعمارگران دائماً درصدد دفاع از افکار او هستند، تا جایى که مستشرق یهودى «جولد تسهیر» او را «پیامبر حجاز» خوانده و مردم را به متابعت از افکار او تحریک مى نماید(5).(6(
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. مراجعه شود: تاریخ نجد، آلوسى; الصواعق الالهیة، سلیمان بن عبدالوهاب; فتنه الوهابیة.
2. جزیرة العرب فی القرن العشرین، ص 341.
3. تاریخ المملکة العربیة السعودیة، ج 1، ص 51.
4. المخطّطات الاستعماریة لمکافحة الاسلام، ص 78.
5. المخطّطات الاستعماریة لمکافحة الاسلام، ص 105.
6 ـ على اصغر رضوانى، سلفى گرى(وهابیت) و پاسخ به شبهات ص 181 (
