ورود

ثبت نام

موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

گروه بریکس(BRICS)؛ائتلاف بزرگ اقتصادی قرن/بخش اول

فهرست مطالب

از گروه بریکس چه میدانید؟ ائتلاف اقتصادهای نوظهور چگونه میتواند چالشی برای اقتصاد جهانی متکی به آمریکا باشد؟ بریکس در اقتصاد امروز جهان چه جایگاهی دارد؟ چشمانداز پیش روی ایران برای پیوستن به این بلوک اقتصادی نوظهور چگونه است؟



نام بریکس (BRICS) از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو این گروه (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تشکیل شد تا اقتصادهای نوظهور جهان ائتلافی را تشکیل دهند که در کمتر از 10 سال به یکی از قطبها و قدرتهای اقتصادی جهان تبدیل شود. وجه تمایز کشورهای بریکس، رشد پرشتاب اقتصاد آنها و نفوذ در امور جهانی است؛ نیمی از جمعیت جهان و 28 درصد از ظرفیت اقتصاد جهانی را در اختیار دارد. بریکس امروز به اذعان اعضای آن، حامی کشورهای در حال توسعه و برقرار کننده تعادل و عدالت اقتصادی در جهان تحت سیطره نظام پولی و بانکی غربی است.


ایده تشکیل بریکس به سال 2001 باز میگردد که چهار کشور برزیل، روسیه، هند و چین (BRIC) گفتوگوهای مقدماتی را در حاشیه اجلاس شصت و یکم سازمان ملل آغاز کردند. این گفتوگوها در سالهای پس از آن و در پایتختها ادامه یافت تا اولین اجلاس رسمی بریکس در سال 2009 در یکاترینبورگ روسیه با حضور مقامات ارشد چهار کشور برگزار شد. از آن زمان، هر ساله اجلاس کشورهای بریک برقرار بود تا در سال 2013 آفریقای جنوبی نیز به جمع آنها اضافه شد و «بریک» به «بریکس» تغییر نام داد.


دستور کار گروه بریکس از ابتدای شکلگیری تا به امروز را بطور خلاصه میتوان اینگونه برشمرد: افزایش مبادلات تجاری بین کشورهای عضو، تشکیل بانک توسعه و ذخیره ارزی در رقابت با بانک جهانی و صندوق پول، کاهش وابستگی اقتصادی به اروپا و آمریکا و ایفای نقش در زمان بحرانهای اقتصادی برای نجات کشورهای در حال ورشکستگی.&l t;o:p>


اجلاس‌­های گروه بریکس


اولین اجلاس گروه بریکس در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ در یکاترینبورگ روسیه با حضور لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، دمیتری مدودف، منموهن سینگ و هو جینتائو به عنوان نمایندگان کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین برگزار گردید. دومین اجلاس در سال 2010 در برزیل،سومین اجلاس در سال 2011 در چین، چهارمین در سال 2012 در هند، اجلاس پنجم در سال 2013 در آفریقای جنوبی، و ششمین اجلاس در سال 2014 در برزیل برگزار شد.



توافقات اصلی در اجلاس‌­های بریکس


این توافقات در مجموع 6 اجلاس گروه بریکس شامل روش‌های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان، برقراری روابط پولی و تجاری نزدیک با یکدیگر، ایفای نقش موثر و بیشتر در امور اقتصادی جهان، افزایش مبادلات تجاری با یکدیگر، همکاری ارزی، کاهش وابستگی به اروپا و ایالات متحده آمریکا، طرح تأسیس بانک توسعه جنوبجنوب، تمرکز زدایی از دلار، پیشبرد اقتصادهای کلان خودموازی با درک و همیاری کشورهای خواستار توسعه، رشد بدون طرد، و راه حل های قابل اجرا است.


کشورهای خواهان پیوستن به بریکس


هم اکنون کشورهای اندونزی و ترکیه به عنوان کاندیدای عضویت کامل این گروه پتانسیل مورد نظر را دارا هستند و کشورهای آرژانتین، مصر، ایران، نیجریه و سوریه خواهان پیوستن به این گروه هستند.


چرا بریکس مهم است؟


از زمانی که کشورها با مازاد تولید مواجه شدند تجارت نقش ممتازی در روابط کشورها ایجاد کرده است و اساسا بر اساس تئوری نسبی ریکاردو بعضا کشوری در تولید کالایی به چنان مهارتی رسیده که کشورهای دیگر درصورتی که بخواهند آن کالا را تولید کنند باید هزینه چندبرابر پرداخت کنند و بالعکس ممکن است کالای دیگر در کشوری مشابه چنین نقشی را بازی کند. اینجاست که تجارت و استفاده از مزیت نسبی کشورها امری پسندیده و مقرون به صرفه است.


از سوی دیگر بهدلیل تنوع تولید کالاها و خدمات و توسعهیافتگی کشورها، امکان ایجاد ظرفیت خالی در کشورهای توسعهیافته بسیار کم بوده در نتیجه برخی کشورهای مذکور بهدنبال بازارهای جدید هستند. کشورهای در حال توسعه ظرفیت خالی برای تولید و مصرف فراوان دارند ولی بهدلیل کمبود امکانات زیرساختی نه فرصت سرمایهگذاری برای آنها ایجاد میشود و نه تولید انبوه و مصرف انبوه. در این بین کشورهای جدیدی تحت عنوان کشورهای نوظهور با بهکارگیری همه ظرفیتهای سیاسی، مدیریتی و اقتصادی توانستهاند از سایر کشورها فاصله بگیرند و با تجربه کردن نرخهای رشد اقتصادی دورقمی، همه نگاهها را به سوی خود جلب کنند.


چین ازجمله این کشورهاست که توانسته طی چند سال گذشته ابتدا کشور آلمان و سپس در سال گذشته کشور ژاپن را پشتسر بگذارد و امروز جایگاه دومین اقتصاد جهان را پس از آمریکا کسب کند. البته با چنین روند و رشد شتابانی بهزودی چین، آمریکا را نیز پشتسر خواهد گذاشت. پس از چین، هند، روسیه و برزیل و در نهایت آفریقایجنوبی نیز چنین وضعیتی دارند؛ یعنی با رشد شتابان در حال نزدیکشدن به کشورهای ثروتمند جهان هستند. این کشورها اتحادی به نام گروه بریکس تشکیل دادهاند. نکته قابل توجه کشورهای بریکس پرجمعیت بودن آنها از یک طرف و از طرف دیگر داشتن منابع طبیعی و وسعت قابل توجه است و همچنین آنها دارای بالاترین رشد اقتصادی بین سایر کشورهای جهان هستند.



پیشی گرفتن رشد ناخالص داخلی کشورهای عضو بریکس از شش کشور فرانسه، ایتالیا، انگلیس، آمریکا، آلمان، ژاپن (G6)


در حال حاضر آنها در سازمان ملل با انتشار اعلامیههای مشترک درخصوص جلوگیری از استقرار انواع سلاحها در فضا و عدم استفاده از نیروهای نظامی در رابطه با پایگاههای فضایی همکاریهای مشترک دارند. به هر حال هدف از ایجاد بریکس ارائه یک مدل همکاری اقتصادی مشترک در جهان است که البته تاکنون در نتیجه همکاری بین کشورهای مختلف جهان سازمانهای مشابهی شکل گرفته است. اما ویژگی بریکس نسبت به سازمانهای دیگر رشد پرشتاب اقتصادی اعضای آن است. پیشرفت و ترقی و رسیدن کشورها به سمت قلههای موفقیت دائمی نیست. بررسیهای تاریخی نشان میدهد که در اعصار گذشته کشورهای قدرتمندی بودهاند که امروز دیگر نام آنها بین کشورهای ثروتمند وجود ندارد و بالعکس کشوری مثل آمریکا که تا حدود دو قرن پیش در جهان نامی از آن نبود امروز به تنهایی یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را عرضه میکند. تا یک دهه پیش ببرهای آسیا الگوی کشورهای درحال توسعه بودند ولی امروز کشورهای بریکس الگوی کشورهای در حال توسعه هستند
.


سخنرانی نخستوزیر هند در اجلاس بریکس 2014


نتیجه آنچه گفته شد این است که هیچ کشوری نمیتواند برای همیشه در قله اقتصادی باشد و در مقابل، کشورهای جهان سوم اگر بخواهند میتوانند به قلههای پیشرفت برسند؛ مهم استفاده از منابع انسانی و منابع طبیعی کشورها در قالب الگوهای اقتصادی مناسب است که این کار را کشورهای بریکس طی حداقل دهه گذشته انجام دادهاند و با اتکا به منابع و سرمایه داخلی و استفاده از فرصتهای سیاسی و اقتصادی خارجی توانستهاند از دیگر کشورها سبقت بگیرند و خود الگوی سایر کشورها شوند. نکته حائز اهمیت بلوک جدید اقتصادی جهان یعنی کشورهای بریکس این است که آنها نه تنها در شاخصهای کلان اقتصادی با همدیگر همسو هستند بلکه برخی از شاخصهای سیاسی و سیاستهای خارجی آنها نیز همسو است و تلاش گروهی برای حل و فصل مناقشات سیاسی جهان دارند که از جمله آنها مواضع مشترک کشورهای بریکس درخصوص تحولات سوریه یا پرونده برنامه صلح آمیز هستهای ایران است.


قدرتنمایی در مقابل آمریکا و اروپا


اعضای بریکس هر چند کشورهای نوپای صنعتی هستند اما توانستهاند در چند سال اخیر اهمیت خود را به رخ آمریکا و کشورهای اروپایی بکشند. اعضای این گروه اما برخلاف تصور برخی تنها به همکاریهای اقتصادی بسنده نکردهاند هر چند رشد پرشتاب اقتصادی این کشورها ابتدا آنها را به هم پیوند داد، اما اعضای این گروه اکنون در تلاش هستند تا در معادلات سیاسی جهان هم فعالانهتر عمل کنند. روسیه و چین دو عضو دائمی شورای امنیت هستند و 3 عضو دیگر هم نامزد عضویت در این شورا به حساب میآیند. کشورهای بریکس در نشستهای خود خواستار نفوذ بیشتر اعضای خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد شدهاند و این مسئله به خوبی هدف این کشورها را برای بازی کردن نقشی پررنگتر در مسائل بینالمللی نشان میدهد. سهم کشورهای عضو بریکس از اقتصاد جهانی طی سالهای اخیر به سرعت افزایش پیدا ک
رده و انتظار می
رود این روند همچنان ادامه داشته باشد. علاوه بر این وزن دیپلماتیک کشورهای بریکس هم در حال افزایش است و به همین خاطر گروه آنها را باید تشکلی از کشورهای راهبردی در سالهای آینده دانست.


40 درصد از منابع مالی جهان، 15 درصد تجارت جهانی و 25 درصد تولید ناخالص داخلی طبق گزارش بانک جهانی در اختیار کشورهای بریکس است.


کنت شورتگن در وبسایت رازهای نهان، بریکس را در حال قدرت یافتنی بیشتر و پایان دادن به سلطه­‌ی 400 ساله­‌ی غرب برای تعیین سرنوشت جهان دانسته و پیوستن کشورهای رو به توسعه در آینده به این گروه را یکی از اتفاقات مهم و تاثیرگذار سال­های آتی خوانده است. او در پایان، این اتحاد اقتصادی را موجب شکل­گیری اتحاد بزرگ سیاسی علیه بلوک غرب برشمرده است.


پس از بحران کریمه، گروه 8 در اقدامی تلافی­‌جویانه ضمن وضع تحریم بر ضد روسیه، اقدام به تعلیق عضویت این کشور در این گروه کرد. اما روسیه از پای ننشست و مواضع اخیر برخی اعضای گروه 20 حاکی از تاثیر روسیه بر اعضای این گروه در مخالفت با سیاستهای آمریکا و متحدانش است. بیانیه­‌های اخیر بریکس و برخی از کشورهای عضو گروه 20 علیه تحریم‌­های ناعادلانه و تبعیضات غیرمنطقی نشان می‌­دهد که آمریکا و متحدانش نه راه پس دارند و نه راه پیش و با اقدامات متقابل غافلگیرانه از سوی پوتین مواجه شده‌­اند.


رهبران کشورهای عضو گروه بریکس در یکی از آخرین اقدامات خود بیانیه مشترکی نسبت به رسیدن به توافق در مذاکرات هستهای وین ابراز امیدواری کرده و از حق ایران برای استفاده از انرژی صلح آمیز هستهای دفاع کردند.


در این بیانیه آمده است: «گروه بریکس از نتایج مثبت مذاکرات بین نمایندگان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 برای حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هستهای ایران استقبال کرده و امیدوارند که طرفین بتوانند به توافق نهایی برای حل و فصل این مسئله دست یابند».


نگرانی بریکس در مورد بحران منطقه


رهبران بریکس در ششمین کنفرانس این گروه، از برگزاری هر چه سریعتر کنفرانسی برای برقراری منطقه عاری از سلاحهای کشتار جمعی، بخصوص سلاح هستهای در منطقه خاورمیانه حمایت کردند.


آنها همچنین ادامه ساخت و ساز شهرکهای یهودی نشین در سرزمینهای متعلق به فلسطینیان توسط دولت رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و خواستار حل و فصل مسالمت آمیز «مناقشه فلسطیناسرائیل» شدند. علاوه بر این، آنها از تشکیل دولت آشتی ملی در فلسطین نیز حمایت کردند.


ضمن اینکه به عقیده رهبران بریکس مناقشه به درازا کشیده شده در سوریه نیز باید بدون استفاده از راههای نظامی حل و فصل شود و تاکید کردند که همه طرفین این مناقشه باید خشونتها را متوقف کرده و امکان رساندن کمکهای انسان دوستانه به مردم غیرنظامی سوریه را فراهم کنند. & lt;SPAN style=”LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; FONT-SIZE: 9pt” dir=ltr>


رهبران 5 کشور همچنین از تشدید خشونتها در کشورهای مالی، آفریقای مرکزی، سودان جنوبی و الجزایر در قاره آفریقا ابراز نگرانی شدید نمودند.


گروه بریکس در بیانیه پایانی نشست سران همچنین خواستار آغاز گفت&l t;SPAN style=”LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; FONT-SIZE: 9pt” dir=ltr>‌وگوهای همه جانبه در اوکراین به منظور کاهش وخامت اوضاع در مناطق شرقی این کشور و حل و فصل مسالمت آمیز بحران داخلی در این کشور شدند.


تلاش اوباما و غرب برای انحلال بریکس


طی چند سال اخیر، باراک اوبامارییس جمهور آمریکا تلاش بسیاری را برای ایجاد شرایط انحلال بریکس و تبدیل آن به یک سیستم مالی نو استعماری غرب وقف کرده است. از این دست، می­توان به مورد اخیر بحران اوکراین اشاره کرد. بحران کریمه، پرده از نیات واقعی اوباما برداشت.


گروه 8 که عضویت روسیه را به حالت تعلیق درآورده، و بانک جهانی که هم اکنون روسیه عضو آن است، هیچکدام توانایی ممانعت از تجارت آزاد و سیاست­های اقتصادی مشترک را ندارند. اما پس از جنگ جهانی دوم، قدرت پنهانی بوجود آمده چون کمیسیون سه جانبه و بیلدربرگ با به پایان آمدن امپراتوری مستعمرگرایانه انگلیس، ترجیح دادند که فقط یک قدرت دنیا را بدست گیرد و چه بهتر که آن آمریکا باشد.


 آمریکا تلاش میکند تا با ایجاد شکاف در «بریکس» از تبدیل شدن آن به تهدیدی برای نظام فعلی اقتصاد جهانی جلوگیری کند


یکی از طرح­‌های عمده سازمان سیا، حمایت از جداییطلبان این 5 کشور عضو بریکس است تا از منظر سیاسی آنها را کاملا درگیر کرده و تحت فشار قرار دهد. مثلا تمرکز این سازمان در پنجاب بر روی سیک­‌ها و در جنوب هند بر روی تامیل­‌ها که خواهان استقلال هستند، می‌­باشد. در آفریقای جنوبی نیز، حزب کیپ خواهان تبدیل استان کیپ به جمهوری مستقل کیپ هستند. اگر سرویس اطلاعاتی این کشور منبع حمایت مالی این حزب را ردگیری کنند، جای پا سیا را در آن خواهند دید. پس از افشای شنود دیلما روسف و مقامات ارشد برزیل توسط آمریکایی­‌ها و وخیم شدن روابط طرفین، سه استان ریوگرانده دوسول، سانتا کاتارینا، و پارانا با تحریک سازمان سیا خواستار جدایی تحت نام جمهوری پامپاس شدند و دولت برزیل هم قدرتمندانه در مقابل این سرکشی ایستاده است. به هر حال، غرب به سرکردگی آمریکا از هیچ تلاشی برای ضربه زدن به بریکس دریغ نمی­کند.


اما باید توجه داشت که به گفته­ بسیاری از تحلیلگران، این اقدام بلوک رقیب به سرکردگی آمریکا شروع یک بازی بسیار خطرناک برای آن است. روسیه، چین، و هند 3 قدرت بزرگ هسته­ ای هستند و برزیل هم به تازگی به جمع آنها پیوسته است. ناظران از این عمل با عنوان بازی کردن با دم شیر< /SPAN> یاد کرده ­اند.


ایجاد ذخایر مشترک ارزی


سال قبل، خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که کشورهای با اقتصاد نوظهور عضو گروه بریکس در نظر دارند در حاشیه نشست سران گروه 20 درباره ایجاد ذخایر مشترک ارزی هم اندیشی کنند. سرگئی لاورف در توجیه این ابتکار گفت کشورهای با اقتصاد نوظهور عضو گروه بریکس به منظور محافظت از خود در برابر نوسانات بازار ارز در نظر دارند این کار را انجام دهند.


لاوروف که این سخنان را در یک کنفرانس خبری بیان می­کرد واین کنفرانس خبری به طور مستقیم از تلویزیون پخش میشد تصریح کرد رهبران کشورهای با اقتصاد نوظهور عضو گروه بریکس میخواهند اهدافی را که در & lt;/SPAN>”نشست دوربان درباره آنها توافق کرده بودند به اجرا بگذارند. از جمله این اهداف، می­توان به ایجاد بانک توسعه گروه بریکس و ایجاد ذخایر مشترک ارزی اشاره کرد< SPAN dir=ltr>.


طبق آخرین توافقها بانک جدید با سرمایه پنجاه میلیارد دلاری تاسیس شد و قرار شد که هریک از کشورها سهمی مساوی در این سرمایه‌­گذاری داشته باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه در همین باره گفته بود که هدف از ایجاد ذخایر مشترک ارزی بین کشورهای با اقتصاد نوظهور عضو گروه بریکس، مقابله با نوسانات منفی بازار ارز و تاثیرات منفی آن بر اقتصاد این کشورها است.


این موضوع از آنجا اهمیت بیشتری پیدا کرد که با اعلام بانک مرکزی آمریکا مبنی بر متوقف کردن اجرای سیاست تسهیل پول، شاهد تاثیر بسیار منفی بر پول برخی از کشورهای دارای اقتصاد نوظهور عضو گروه بریکس به ویژه هند و برزیل بودیم و شاهد این امر کاهش ارزش روپیه و روبل در برابر دلار آمریکا از اول امسال تاکنون است.


از همین رو کشورهای عضو گروه بریکس، برای آنکه ارزش پول ملی شان بیش از پیش کاهش پیدا نکند اکنون با انتشار اوراق قرضه در سطحی گسترده، پول های در دست مردم را جمع آوری می­کنند. این اقدام باعث شده است تا ذخایر ارزی این قبیل کشورها تا حد زیادی ته بکشد اما برای جلوگیری از کاهش پول خود ناچار به انجام این کار هستند.


کشورهای عضو گروه بریکس، در نشست ماه مارس در دوربان آفریقای جنوبی در باره اصل ایجاد بانک توسعه مشترک برای تامین سرمایه طرح های زیرساختی توافق کردند. اما نتوانستند درباره اینکه هر کشور باید چه مقدار پول به این بانک اختصاص دهد، توافق کنند.


بریکس و کشورهای در حال توسعه


تغییر و تحولات سریع و شتابنده معادلات سیاسی، اقتصادی و نظامی در دو سطح منطقهای و بینالمللی باعث شده است تا امروزه کشورها بنا به نیازها و ضروریات جایگاه خود در عرصه جهانی، به سوی همکاری و تعامل بیشتر حرکت کنند. یکی از قویترین نمودهای این امر، تشکیل گروه بریکس است.


بیتردید تعامل کشورهای در حال توسعه با این قدرت جدید سیاسی اقتصادی میتواند در رشد و پیشرفت آنها تأثیرگذار باشد و در این میان، کشورهایی که سعی در تحقق پیشرفت دارند یا به هر دلیلی از راه یافتن و پیوستن به مجموعه و باشگاه صنعتی و اقتصادی دنیا بازماندهاند، میکوشند تا با پیوستن و ملحق شدن به این سازمان، نیازهای اقتصادی خود را برآورده سازند.


در این میان، جهان عرب که مجموعهای از کشورهای فقیر یا در حال توسعه را در بر میگیرد، میتواند با تنظیم سیاستهای اقتصادی و البته سیاسی خود از منافع تعامل با این بلوک جدید اقتصادی بهرهمند شود. اما مسئلهای که در این بین مطرح میشود، رویکردها و رفتارهای سیاسی هرکدام از این کشورها در تعامل با مسائل مختلف منطقهای و بینالمللی است که میتواند در پیوستن یا عدم پیوستن به این نهاد بینالمللی تأثیرگذار باشد.


این امر، بیش از هرچیز در عین حالی که کشورهای در حال رشد را به روی آوری به این گروه قدرتمند اقتصادی جدید تشویق میکند، میتواند آنها را از آن دور سازد. این مسئلهای است که در مواضع خود کشورهای در حال رشد هم نمود دارد. برای مثال، مواضع عربستان سعودی در قبال تحولات سوریه یا دیگر رخدادهای جهان عرب کاملا در تعارض با سیاستها و مواضع چین و روسیه است و در نتیجه عربستان و اقمار این کشور در جهان عرب هرچند که میتوانند روابط تجاری و در آینده سیاسی خود را با بخشی از این بلوک توسعه و گسترش بخشند، به همان اندازه هم از بخش دیگری از این بلوک، فاصله میگیرند و این چه بسا در روند تصمیمگیری مشترک کشورهای عضو این نهاد در قبال روابط با این کشور نوعی تقابل ایجاد کند.


اختلافنظر در صندوق بین‌­المللی پول


آمارها به تنهایی در مورد تاثیر گروه بریکس در رشد اقتصاد جهان قضاوت میکنند. ارتقای قابل توجه سهم 5 کشور عضو گروه بریکس در غنیشدن تولیدات کره زمین از 16 تا 25 درصد و احتمال افزایش این میزان با درنظرگرفتن شرایط فعلی اروپا و رکود اقتصادی آمریکا بر هیچکس پوشیده و پنهان نیست.


اصلیترین نهادهای جهانی و در وهله نخست صندوق بینالمللی پول، بعد از جنگ جهانی دوم و زمانی که جامعه جهانی تحتتأثیر کامل قدرتهای دیگر اقتصادی قرار داشت، شکل گرفتند و امروز کشورهای صاحب قدرت به راحتی حاضر به از دست دادن چنین جایگاهی نیستند. به همین خاطر از مدتها پیش بر سر انتخاب رئیس جدید بانک جهانی کشمکش و جنجالی طولانی راه افتاده بود و ایالات متحده که در ازای سپردن ریاست صندوق بینالمللی پول به یک اروپایی، براساس یک توافق نوشته نشده در مورد انتخاب ریاست بانک جهانی تصمیمگیری میکند، این بار روی جیم یونگکیم کرهایالاصل و استاد دانشگاه سرمایهگذاری کرده بود، در حالی که کشورهای عضو بریکس خواهان برگزیدهشدن انگوزی اکونجو ایویلای نیجریهای برای ریاست بانک جهانی بودند. نهایتا کریستین لاگارد فرانسوی برگزیده شد.


ادامه دارد…

به این مطلب امتیاز دهید:
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در email

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید